IKEA Tradfri – recenzja trzech inteligentnych żarówek

IKEA parę lat temu postanowiła wprowadzić na rynek swój własny system inteligentnego domu o nazwie IKEA Tradfri. Od tamtej pory wciąż stara się ulepszać i rozszerzać ofertę smart urządzeń, w skład której wchodzą: oświetlenie, rolety, kontrolery oraz czujnik ruchu.

Dlaczego IKEA Tradfri?

W mieszkaniu mam bardzo dużo spotów na żarówki z gwintem GU10 – w samym salonie 15 sztuk. Po szybkim rozpoznaniu w Google, okazało się, że do tego rodzaju gwintów nie ma dużego wyboru smart żarówek. Ceny innych producentów zaczynały się od 70 zł, a kończyły znacznie dalej (np. Philips). Nie wliczam w to ceny koniecznych bramek. Wtedy znalazłem również smart żarówki z systemu Ikea Tradfri w cenach 35 i 40 zł. Przy takiej liczbie żarówek to ma znaczenie. Dlatego postanowiłem kupić 3 rodzaje i dać im szanse.

Testowane modele

W ofercie IKEI znalazłem 2 modele żarówek z gwintem GU10 – ciepła biel i zmienna temperatura bieli. Obie ściemnialne. Z ciekawości wziąłem też żarówkę RGB z gwintem E27. Wszystkie z nich są LED i posiadają klasę energetyczną A+. Zdjęcia opakowań oraz odnośniki dostarczą wam więcej szczegółów co do specyfikacji:

1. GU10 400 lm ciepły biały
2. GU10 400 lm białe spektrum
3. E27 600 lm kolorowe i białe spektrum

Zapamiętajcie numery żarówek, ponieważ tak je będę w dalszej części nazywał.

Oznaczenie na każdym z opakowań barwy 2700 Kelvin jest mylące i prawdziwe tylko dla pierwszej z żarówek (ciepły biały). Pozostałe mogą przyjmować również inne odcienie.

Parę zdań o bramce i kontrolerze systemu IKEA Tradfri

• Pilot można parować z żarówkami bez użycia bramki. Uzyskujemy wtedy sterowanie bezprzewodowe, ale tylko za pomocą pilota.
• Bramka jest potrzeba, jeśli chcemy korzystać z żarówek z poziomu smartphona oraz możliwości integracji z innymi systemami inteligentnego domu (np. Google Home i sterowanie głosowe).
• Bramka IKEA w połączeniu ze swoją aplikacją działa tylko lokalnie, tzn. będąc w pracy, nie wyłączymy światła w domu. Wyjątkiem jest podłączenie systemu od IKEA do Google Home, Amazon Alexa itp.
• Do jednego kontrolera można podpiąć maksymalnie 10 żarówek.
• Jest problem z integracją kontrolerów do innych systemów smart domu (nie jest widoczny, nie działają wszystkie przyciski).
• Pilot po skonfigurowaniu nie wymaga, żeby bramka była podłączona do internetu, ani nawet zasilania, jednak tracimy wtedy możliwość sterowania telefonem.
• W zestawie z pilotem jest uchwyt magnetyczny, który można prosto zamontować na ścianie za pomocą taśmy dwustronnej.
• Aby żarówki działały z pilotem i smartphonem, muszą mieć zapewnione zasilanie. Dlatego tradycyjny włącznik światła powinien być ustawiony w odpowiedniej pozycji.
• Jeśli nie skonfigurujemy systemu (nie dodamy żarówek do aplikacji), to działają jak tradycyjne żarówki.
• W razie słabego zasięgu dostępne są też repeatery sygnału firmy IKEA.

Instalacja żarówek IKEA Tradfri

Dodawanie żarówek do systemu jest bardzo proste. W najprostszej wersji jest to zbliżenie kontrolera do żarówki i przytrzymanie odpowiedniego przycisku na ok. 10 sekund.

Jeśli zdecydowaliśmy się na bramkę IKEA, dzięki której połączymy żarówki z telefonem, sprawa wygląda delikatnie bardziej skomplikowanie. Podłączamy bramkę do zasilania oraz przewodem ethernet do routera/switcha. Ściągamy aplikację IKEA Home Smart i postępujemy zgodnie z informacjami. Najpierw dodajemy do systemu bramkę a następnie wybrany kontroler. Teraz powinniśmy wybrać w aplikacji urządzenie, które chcemy dodać jako następne. W naszym przypadku będzie to żarówka. Podobnie jak powyżej, będziemy zmuszeni przytrzymać kontroler w pobliżu żarówki. Wolałbym, żeby aplikacja wyszukiwała dostępne urządzenia w okolicy i mógłbym wybrać odpowiednie z listy. Domyślam się jednak, że przez użycie prostego i energooszczędnego protokołu ZigBee zamiast WiFi, byłaby szansa podebrania jeszcze niesparowanej żarówki któremuś sąsiadowi.

Aplikacja IKEA Home Smart

Aplikacja jest prosta i intuicyjna. Można za jej pośrednictwem dodać urządzenia, przypisać je do pomieszczeń oraz sterować nimi z poziomu aplikacji. Ponadto możliwe jest tworzenie „nastrojów” – odpowiedników scen, a także włączenia integracji z systemami smart domów Google, Amazon i Apple. Warto dodać, że w aplikacji IKEA Home Smart połączymy się nie tylko z oświetleniem, ale również z głośnikami SONOS, IKEA SYMFONISK oraz roletami FYRTUR i KADRILJ. W aplikacji mamy do dyspozycji także 3 typy timerów: łagodne budzenie światłem, symulowanie obecności w domu oraz zwykły timer. Co ciekawe w timerach tych możemy manipulować nie tylko oświetleniem, ale też roletami.

Integracje

Dzięki integracjom jesteśmy w stanie korzystać ze smart sprzętów w różnych systemach inteligentnego domu, nie tylko w tym, który dostarczył producent urządzenia. Dzięki temu urządzenia z innego systemu możemy dodać do tego, z którego głównie korzystamy.

Google, Amazon i Apple

W dniu pisania recenzji wersja mojej aplikacji IKEI nie wspierała rozwiązania od Apple. Być może to wina tego, że korzystam z Androida. Znalazłem informację, że w 2017 żarówki od IKEA współpracowały z HomeKit. Ostatnio pisaliśmy także, że IKEA wprowadziła aktualizację, pozwalającą na połączenie swoich smart rolet z Apple HomeKit.

Osobiście testowałem połączenie moich żarówek z Google Home. Wystarczy włączyć pożądaną integrację w aplikacji IKEA Home Smart, a potem „połączyć usługi” IKEI Tradfri w aplikacji Google Home. W razie jakichś zmian lub dodania nowego elementu Tradfri, system Google od razu będzie widział różnicę. Wszystko działa wyśmienicie, pod warunkiem, że naszym urządzeniom nadamy angielskie nazwy. Asystent Google niestety jeszcze nie mówi do nas polsku. Oczywiście komenda głosowa „Turn on lights” będzie działać niezależnie od nadanych nazw, gorzej, jeśli będziemy chcieli sterować pojedynczą żarówką. Poniżej na filmiku zobaczycie przykład.

Xiaomi Home (Mi Home)

Przyznam się, że w tym temacie się trochę przeliczyłem. Przeczytałem w internecie informację z końca 2018 roku, że IKEA zamierza współpracować z aplikacją Xiaomi. Rzeczywiście można do niej dodać parę modeli żarówek z systemu IKEA Tradfri. Problem w tym, że żadnej z aktualnie produkowanych z gwintem GU10. Żarówki nr 3 także nie wspiera. Nie wiem, jak w przypadku pozostałych dostępnych w IKEA. Z informacji, które znalazłem w internecie wynika, że wiele osób ma problem, aby zgrać ze sobą aplikację i aktualnie produkowane żarówki. Obok znajdziecie zdjęcie z Mi Home (wersja na Androida) z listą dostępnych żarówek. Szkoda, że nie ma informacji, którym numerom katalogowym dokładnie odpowiadają. W Mi Home na iPhone podobno nie znajdziemy żarówek IKEA. Za niedługo sprawdzę, jak wygląda wsparcie w przypadku najnowszej bramki Xiaomi Multimode Gateway.

Home Assistant

Home Assistant to system, który daje niesamowite możliwości konfiguracji i wyglądu. Dzięki dużej liczbie dodatków tworzonych przez skupioną wokół siebie społeczność, pozwala na zintegrowanie urządzeń bardzo wielu producentów do jednego spójnego systemu. Właśnie mnogość możliwości, które daje, powoduje, że potrzeba spędzić trochę czasu, aby opanować jego podstawy. Ale nie będziecie żałować!

Do Home Assistant można podłączyć elementy IKEA Tradfri na dwa sposoby. W artykule poniżej prezentuję, jak to zrobić, korzystając z „custom componentu” oraz bramki IKEA. Za niedługo uzupełnię tą instrukcję o sposób, w którym zamiast bramki IKEA stosuje się bramkę Conbee II (standard ZigBee). Do tej bramki połączysz również smart sprzęty innych producentów.

OpenHAB

Jest jedną z wielu alternatyw dla systemów automatyki domowej z otwartym źródłem. Także w tym systemie występuje oficjalne wsparcie dla bramki IKEA Tradfri. Jego opis znajdziecie na stronie:

https://www.openhab.org/addons/bindings/tradfri/

Jak świecą?

Przygotowałem porównanie światła, które dają żarówki. Starałem się tak wybrać parametry zdjęcia, żeby kolory i natężenie były przybliżone do rzeczywistych. Polecam obejrzeć na ekranie laptopa lub monitora.

Podsumowanie

Wspólne zalety

Wszystkie testowane żarówki są ledowe, więc ich wspólną zaletą jest energooszczędność i żywotność. Z ostatnią cechą bywa różnie u producentów, ale zaobserwowałem w innych żarówkach LED, że jeśli po wyłączeniu, żarówka bardzo gwałtownie gaśnie (lub analogicznie z włączeniem), to szybko się psuła. Ma to prawdopodobnie związek z wrażliwością diod LED na skoki napięcia. W przypadku żarówek IKEA Tradfri, zmiana stanu była dość łagodna i płynna, dlatego wydaje mi się, że jej żywotność ma szansę osiągnąć wartość deklarowaną przez producenta.

Kolejną wspólną zaletą dla wszystkich testowanych modeli jest wysoki deklarowany współczynnik oddawania barw CRI > 90. Większy współczynnik CRI oznacza, że barwy są lepiej oddawane, a oświetlane przedmioty wyglądają naturalniej. Dla porównania wartość dla typowych tanich żarówek LED to > 80, a żarówkami z CRI = 95 oświetla się dzieła sztuki w muzeum.

Na plus uważam również prostą instalację i konfigurację w IKEA Home Smart. Chociaż jeśli mamy wysoki sufit i wiele punktów świetlnych, to zbliżanie do każdego z nich pilota na 2 cm (według instrukcji) może być kłopotliwe. Powinna istnieć jakaś alternatywna metoda.

Koszt w porównaniu z innymi systemami. Co prawda, aby zyskać możliwości aplikacji IKEA Home Smart, potrzebna jest dedykowana bramka za 150 zł, ale jest to jednorazowy wydatek. Niektóre żarówki występują w zestawach z pilotami, co trochę zmniejsza koszt.

Dla przykładu przedstawię wam krótką kalkulację. Za 150 zł można kupić zestaw 3 x żarówka GU10 400 lm białe spektrum wraz z pilotem. Załóżmy, że chcę kupić 15 takich żarówek i sterować nimi za pomocą 3 pilotów. Wtedy wezmę 3 zestawy i 6 żarówek osobno. W ten sposób na kontrolerach zaoszczędzę w sumie 60 zł. Wraz z bramką (ponieważ zależy mi na sterowaniu telefonem) będzie mnie to kosztowało 840 zł, czyli średnio 56 zł za żarówkę. Dla porównania w systemie Philips HUE, zestaw 3 żarówek z bramką to koszt ok. 600 zł.

Ostatnia ze wspólnych zalet związana jest ze sklepem. Po pierwsze, nie wiem jak wy, ale ja nigdy nie miałem problemu z reklamacją w IKEA. Zazwyczaj wymieniają produkt od ręki. Po drugie, dają rok na rozmyślenie się i zwrócenie nieużywanych produktów. W końcu może tak być, że zaryzykujecie kupno żarówek, sprawdzicie jedną i uznacie, że jednak wam nie odpowiada. Poza tym ja akurat mam do tego sklepu dość blisko.

Wspólne wady

Dla mnie to nie był problem, ale niektórzy mogą to uznać za wadę. Wszystko wskazuje na to, że bramka musi być podłączona do routera za pomocą przewodu ethernetowego. Jeśli ktoś nie ma takiej możliwości, to można nabyć w sklepach repeatery WiFi z gniazdem RJ-45.

Po zaniku i przywróceniu zasilania, żarówka zawsze się włączą i wraca do ostatnich ustawień, nawet jeśli przed zanikiem prądu, wyłączyliśmy ją za pomocą kontrolera. Może to stanowić duże utrudnienie dla mieszkańców domów, które mają częste nocne przerwy w dostawie prądu. W takim przypadku wszystkie żarówki rozświetlą nam się w nocy. Szkoda, że z poziomu aplikacji nie można wybrać domyślnej akcji: zawsze włącz (czyli tak jak tradycyjna żarówka), nie włączaj lub przywróć ostatni stan.

Poza kategorią wady – zalety, chciałbym tylko napisać, że dwie testowane żarówki z trzonkiem GU10 mają wąski kąt światła (36 st.) i przezroczyste szkiełka. Osobiście preferowałbym do pomieszczenia bardziej rozproszone światło jako oświetlenie główne (jako światło dekoracyjne jest jak najbardziej ok). Żeby się dowiedzieć, musicie sami ocenić. Jest również spora oferta dla gniazda E27 i E14 w tradycyjnych kształtach.

Żarówka 1 – GU10 400 lm ciepły biały

Zalety:

• Najtańsza smart żarówka Zigbee z gwintem GU10, jaką widziałem.
• Relaksujący ciepły odcień światła.

Wady:

• Brak możliwości zmiany koloru ani odcienia.

Żarówka 2 – GU10 400 lm białe spektrum

Zalety:

• Standardowo dostępne 3 odcienie białego (chłodny, ciepły, bardzo ciepły). Dzięki integracjom z innymi systemami, możemy mieć więcej odcieni pośrednich.
• Cena nieznacznie wyższa od żarówki 1.

Wady

• Nie znalazłem.

Żarówka 3 – E27 600 lm kolorowe i białe spektrum

Zalety:

• Fajna do budowania nastroju.
• Inne diody generują białe, a inne kolorowe światło.
• Mleczne szkło dobrze rozprasza światło.